This is Spinal Tap (1984): Onbegrepen hilarisch

This is Spinal Tap is een tamelijk bijzondere film. Niet omdat de film een volledige subcultuur (Rock & Roll) genadeloos en messcherp persifleert, maar ook omdat die persiflage door een deel van het publiek niet werd begrepen. De film is een documentaire over een Britse Rock & Roll band, maar dan nep. Toen de film werd uitgebracht bestond de band Spinal Tap namelijk niet. De Britse bandleden zijn niet eens Brits maar worden vertolkt door Amerikaanse acteurs en hun ‘hits’ zijn speciaal voor deze film bedacht…

Kort na de release bleek al snel dat de film geen kaskraker zou worden. Een deel van het publiek had zelfs na het zien van de film niet begrepen dat het een comedy betreft. En voor wie zich dat niet realiseert valt er weinig aan de film te beleven. Voor degenen die wel de catch van de film begrijpen (of zoals ik zelf daar vooraf van op de hoogte waren) is de film een aaneenrijging van satirische hoogtepunten.

De bandleden van Spinal Tap zijn volstrekt incompetent. Hun muzikale kwaliteiten schieten aantoonbaar tekort. Hun songteksten zijn op zijn best spiritueel bedoeld geneuzel maar vaker volstrekt verwerpelijke sexistische manifesten. Als rocksterren zijn ze al een decennium uitgerangeerd maar hun gebrek aan succes wordt volkomen overschaduwd door hun buiten proporties geblazen ego’s. Ondertussen zijn onze megasterren te dom om tijdens een optreden het podium te vinden en begrijpen ze niet het verschil tussen een inch en een foot, met alle desastreuze gevolgen van dien.

Het aardige is dat de film niet alleen de band te kakken zet maar het volledige spectrum van de Rock & Roll beweging persifleert. Behalve de bandleden hebben ook hun managers, vriendinnen en zelfs hun fans geen idee waar ze mee bezig zijn.

Soms ligt de satire er net iets te dik bovenop. Maar in de meeste gevallen lijken de maniertjes van de bandleden sprekend op het flinterdunne en arrogante geneuzel dat de ‘echte’ sterren tijdens interviews bezigen. Wat ook buitengewoon sterk is, is de nonchalante manier waarop de grappen worden gedoseerd. In de doorsnee lach of ik schiet comedy wordt iedere grap minuten lang uitgemolken, terwijl de grappen in Tap zo ingehouden worden ontvouwen dat je de film tenminste twee keer moet zien om alles door te hebben. Mijn advies is om bij een tweede keer de ondertiteling uit te zetten. Want veel van de grappen worden niet vertaald en gaan verloren voor degenen die te veel op de lettertjes onderin het scherm focussen.

Tap kent diverse hilarische hoogtepunten en een ieder die de film wel leuk vindt zal een eigen favoriete misklein kunnen aanwijzen. Voor mij is dat het door onze megasterren verzorgde optreden op een militaire basis. Dit is zo’n pijnlijke en knap bedachte mismatch dat het bij mij een gevoel van plaatsvervangende schaamte opriep. En dat is bijzonder voor een nepdocu.

Wat tenslotte niet onvermeld mag blijven is dat Tap in de jaren na haar release een indrukwekkende status verwierf in het cult circuit. Dit had bijzondere Droste-effecten. Zo besloten de acteurs uit de film na verloop van tijd om daadwerkelijk als de band “Spinal Tap” te gaan optreden. Hun leven als popartiesten ging zelfs gepaard met echte foute managers. En naar aanleiding van hun roerige bestaan als werkelijke popsterren zijn vervolgens echte documentaires gemaakt! Het moet niet veel gekker worden.

(3690 views)